Son yıllarda teknolojiyle birlikte beslenme alanında gerçekleşen yenilikler Demans ve Alzheimer Hastalıkları’nın oluşmasını önlemek veya geciktirmekte bizlere umut veriyor. Beslenmenin beyin sağlığı açısından önemi hepimizin yıllardır bildiği bir gerçek. Yaşam boyu yeterli derecede yapılan fiziksel ve zihinsel aktiviteye eşlik eden sağlıklı beslenme Demans ve Alzheimer gibi Geriatrik Nörolojik Hastalıklar’ın oluşmasında koruyucu bir etki gösteriyor.
Bunun yanında sağlıklı beslenme, gençlik ve orta yaşlılık döneminde; tansiyon, kalp hastalıkları, yüksek kolesterol, diyabet, oksidatif stress, obezite gibi bu hastalıkların oluşmasına sebep olabilecek birçok risk faktörünü de aza indirgemiş oluyor.
İlgili konu: Yağ Aldırma Ameliyatı (Liposuction) Hakkında
Beslenme ve Demans, Alzheimer ilişkisini anlamak için besinlerin; tek tek birbirinden izole bir şekilde irdelenmesinin yerine, kişilerin beslenmelerinde olduğu gibi bir bütün olarak, diğer besinlerle olan ilişkileriyle birlikte değerlendirilmesi gereklidir. Bu prensiple beslenme ve Demans, Alzheimer ilişkisine bakıldığında; kişinin ihtiyaçlarına göre düzenlenen bir beslenme planında yeterli miktarda antioksidan, vitamin, metaller, MUFA ve PUFA yağ asitleri, balık, meyve ve sebze, kahve, çay, özellikle kırmızı şarap olmak üzere az miktarda kullanılan alkol yer almalıyken, doymuş ve trans yağ asitleri ve tam yağlı süt ürünleri olabildiğince az bulunmalıdır (1).
Tekrar vurgulamak gerekirse meyve, sebze, balık, kuruyemiş, kurubaklagil ve tam tahıllı besinleri; kırmızı et, tam yağlı süt ve süt ürünleri, tatlandırıcı ve işlenmiş şeker içeren besinlere oranla, yüksek miktarda barındıran beslenme planları Demans ve Alzheimer riskini azaltır. Buna ilaveten Hint ve Japon beslenme şekilleri, hipertansiyonu durdurmak için uygulanan beslenme yaklaşımları (DASH) ve Akdeniz Tipi Beslenme sizleri Demans ve Alzheimer’dan korumakla kalmayıp, sizlerin sağlıklı bir yaşam sürmenize de katkıda bulunmaktadır (2,3,4,5).
Gelelim supleman kullanımının Demans ve Alzheimer üzerindeki etkilerine… Araştırmalar herhangi bir besin takviyesi almadan önce; plazma antioksidan, vitamin ve mineral düzeyleri kontrol edilmesi gerektigini ve bunun takibinde yetersiz olduğu saptanan durumlarda supleman takviyesine başvurulması gerektiğini göstermektedir (6).
1.Eskelinen Marjo H. et al., “Midlife Healthy-Diet Index and Late-Life Dementia and Alzheimer’s Disease”, Extra Dementia and Geriatric Cognitive Disorders, Dement Geriatr Cogn Disord Extra 2011;1:103–112
2.Ganguli M, Chandra V, Kamboh MI, Johnston JM, Dodge HH, Thelma BK, Juyal RC, Pandav R, Belle S, DeKosky ST. Apolipoprotein E polymorphism and Alzheimer disease: The Indo-US Cross- National Dementia Study. Arch Neurol 2000;57:824–830. [PubMed: 10867779]
3.M. Ozawa, T. Ninomiya, T. Ohara et al., “Dietary patterns and risk of dementia in an elderly Japanese population: the Hisayama study,” The American Journal of Clinical Nutrition, vol. 97, no. 5, pp. 1076–1082, 2013.
4.Smith PJ, Blumenthal JA, Babyak MA, Craighead L, Welsh-Bohmer KA, Browndyke JN, et al. Effects of the Dietary Approaches to Stop Hypertension Diet, Exercise, and Caloric Restriction on Neurocognition in Overweight Adults With High Blood Pressure. Hypertension. 2010; 55(6): 1331–1338. [PubMed: 20305128]
5.Scarmeas N, Stern Y, Tang MX, Mayeux R, Luchsinger JA. Mediterranean diet and risk for Alzheimer’s disease. Ann Neurol. 2006;59(6):912- 921.
6.McNeill G, Avenell A, Campbell MK, et al. Effect of multivitamin and multi- mineral supplementation on cognitive function in men and women aged 65 years and over: A randomized controlled trial. Nutr J 2007;6:10